Zigi od rana był w dobrym humorze. Jego testy automatyczne chodziły bez zastrzeżeń, jego forma na treningu rosła z dnia na dzień, a cena piwa kraftowego systematycznie malała. Jednym słowem powodów do narzekań Zygfryd – nie miał.

Z dużą dawką optymizmu powitał więc nowego maila, który przyszedł na jego skrzynkę. Była to wiadomość od jednego z liderów zespołów testowych. Z treści wynikało, że zbierał on informacje o jednym z jego kolegów z zespołu, w celu dokonania uczciwej oceny roczne. Prosił więc on Zigiego o feedback, aby móc, bądź co bądź w sposób uczciwy, ocenić kolegę Zigiego – Tomka.

Zygfryd akurat miał zrobić sobie zasłużoną przerwę, jednak zdecydował się popracować jeszcze 5 minut i szybko odpisać liderowi. Rozsiadł się wygodnie w fotelu i wytężył mózgownicę.

Co można było powiedzieć o Tomku? Robił swoje, przykładał się do pracy, większych wpadek nie zanotowano. Polecam tego allegrowicza? Bez sensu. Przecież to samo można by powiedzieć o każdym! Zygfryd zastanowił się jeszcze chwilkę, chcąc wyciągnąć ze swojego zrelaksowanego mózgu jakiekolwiek konstruktywne informacje o Tomku. Nic…pustka…Dobry humor zaczął być zastępowany przez zirytowanie i gniew. Wizja przerwy oddalała się z minuty na minutę a do wachlarza emocji doszło wkurzenia, poddenerwowanie i lekki wkurw. 30 minut później w treści maila jedyne co istniało to adres nadawcy i stopka z danymi Zigiego, która dodawała się do każdej wiadomości automatycznie.

Rezygnacja była czynnością, który Zygfryd nie wykonywał zbyt często. Jego ambicja nie pozwalał na zbyt szybkie rezygnowanie z zaczętych rzeczy. Nie inaczej było tym razem. Bliski rozpaczy Zigi odpalił Google i w polu wyszukiwarki wpisał: Jak udzielać konstruktywnego feedbacku. Na ekranie zobaczył linki prowadzących do najwybitniejszych coachów polskich. Coaching. Na samą myśl o słuchaniu tych bzdur zrobiło mu się niedobrze. Gadanie o strefach komfortu, wyjścia z cienia, pracy nad uczuciami powodowała u niego odruchy wymiotne. Jednak tym razem nie miał innego wyjścia. Z drżeniem serca odpalił pierwszy znaleziony filmik. Gęba, jaką zobaczył, już sama w sobie była wyrocznią, jakiego rodzaju feedback na temat obejrzanego materiału zostawi w komentarzach.

Zigi pełen niepokoju usiadł przed komputerem. Pełen zgrozy i umiarkowanego optymizmu chwycił za mysz i kliknął w ikonkę Eclipsa na swoim Windowsem. Po chwili jego oczom ukazał się ekran główny jego świeżo zainstalowanego środowiska programistycznego. Dwa kliknięcia później na ekranie już widoczna była pusta, biała strona, a u samej góry wesoło migał kursor, zachęcając do napisania pierwszej linijki kodu. Ten dzień w końcu nadszedł. Zygfryd zaczął uczyć się automatyzacji testów.

Ten dzień był nieunikniony, jednak Zigi odwlekał go jak tylko mógł. Przecież był testerem – nie programistą. Dlaczego więc ma się uczyć jakiegoś języka programowania? Jakby chciał zostać developerem, to wybrałby inne studia i inaczej pokierował swoja karierą. Tymczasem w firmie, gdzie pracował, przesłanie było proste: Nie automatyzujesz – nie pracujesz.

Niepocieszony, że musi wyjść ze swojej strefy komfortu, Zygfryd wpisał w Google: Selenium dla początkujących i zaczął czytać. Godzinkę później był już w stanie napisać parę pierwszych linijek kodu. Sam koncept nie wyglądał na skomplikowany. Otwórz stronę, znajdź element i wykonaj na nim jakąś akcję. Raptem pare komend, nic trudnego. Driver, get URL, Select by ID, click i enter!! Jego pierwszy program zaczął się kompilować. Po chwili na ekranie otworzyła się przeglądarka Chrome, a w pasku zaczął wpisywać się adres strony głównej Google. Chwila prawdy zbliżała się nieubłaganie. Zygfryd zacisnął kciuki i z skoncentrował wzrok na polu wyszukiwarki. Sekundę później ukazał się w niej tekst: „asdfasdfadsf”, a dwie sekundy później został wciśnięty przycisk szukaj. Widząc sukces swojego pierwszego projektu Zigi aż podskoczył z radości. Chyba zbyt pochopnie ocenił i przestraszył się automatyzacji. Teraz wystarczyło nauczyć się dostawać do elementów po xPath, CSS, klasie itp. i właściwie tyle. Wszystko inne wydawało się proste.

Zadowolony z pierwszych sukcesów, nasz tester automatyczny, jak w myślach zaczął na siebie mówić, przerzucił się w Google na swój docelowy projekt. Na szczęście element, do którego chciał się dostać miał nadany ID. 10 minut później był gotowy do odpalenia kolejnego programu. 11 minut później zdruzgotany niepowodzeniem Zigi przeklinał automaty i wszystkich programistów. Jego program nie zadziałał. Diagnoza według jego kumpla: AJAXy się nie załadowały, trzeba nadpisać metodę wait, tak żeby czekała na załadowanie wszystkich elementów na stronie. Poza tym, należy stworzyć osobne klasy na lokatory, executory, zapoznać się z Page Object Pattern i PageFactory i zrobić całkowity refactoring kodu.

Smutny i pełen nienawiści do programowania i samego siebie Zigi zamknął IDE i w Google ponownie wpisał: Selenium dla początkujących. Zapowiadał się długi dzień.

Zygfryd z nietęgą miną spoglądał na tłumaczenia dostarczona przez klienta. Sześć języków: angielski, niemiecki, hiszpański, francuski, włoski i grecki, z czego Zigi rozumiał tylko angielski. Myśl, że już jutro developerzy podmienią tłumaczenia na docelowe i wrzuca cały projekt do testów przerażała go bardziej niż kolumna samochodów BOR jeżdżąca na sygnale przez miasto. Pięć stron A4 tłumaczeń, w tym język grecki, który wygląda jak pismo, jakim posługują się Obcy z zaświatów. I jak tutaj dobrze i sumiennie sprawdzić, czy wszystkie tłumaczenia wrzucone przez devsów, zgadzają się z tymi, które dostarczył klient?

Na drugi dzień Zigi z jeszcze bardziej podłym humorem usiadł przy biurku i odpalił PC. Wiadomość na Slacku, że tłumaczenia są już gotowe do sprawdzenia, nie była dla niego żadnym zaskoczeniem. Z niesmakiem odpalił pierwszą stronę aplikacji, na drugim ekranie otworzył excela z tłumaczeniami i słowo po słowie zaczął porównywać teksty. Na pierwszy ogień poszedł hiszpański.  Po godzinie sprawdzania miał już serdecznie dość. „Zostań testerem mówili, będzie fajnie mówili” – narzekał sam do siebie w myślach. „A trzeba było iść na operatora koparki. Wszyscy się z tego pomysłu śmiali, ale kasa, jaką oferowali dla operatorów, z pewnością nie jednego przekonałaby do zmiany zawodu” – kontynuował rodzinną tradycję marudzenia.

Z ciekawości Zigi otworzył jeszcze tłumaczenia dla języka niemieckiego i francuskiego. Pierwsze, co rzuciło się mu w oczy to fakt, że część tekstów jest pogrubiona. Z niepokojem otworzył wszystkie tłumaczenia i sprawdził pobieżnie całość.  Okazało się, że dla różnych języków, różne teksty w różnych miejscach są pogrubione. Czy tak wynika z kultury danego języka? Czy to jest błąd? Czy developerzy powinni do aplikacji również wrzucić pogrubione teksty? Ilość potencjalnych problemów rosła w zastraszającym tempie.  Nawet heroiczna próba skopiowania testów z aplikacji do Notepada++ i użycie wtyczki Compare okazała się nieskuteczna.  Co robić, jak żyć?

W tym momencie Zigi zauważył, że na skrzynkę mailową przyszła nowa wiadomość email. Kątem oka Zygfryd zauważył tylko jedno słowo – praktykanci. W tym momencie Zygfryd poczuł, jak nowa, co by nie mówić wręcz wspaniała, myśl, przychodzi mu do głowy. W końcu każdą osobę da się zastąpić skończoną ilością praktykantów. Tak strasznie wszyscy chcą zostać testerami. Przecież to takie, łatwe, proste i przyjemne. Parę kliknięć myszką i po pracy. No to teraz zobaczymy jaką będą mieć minę, jak zobaczą 30 stron tłumaczeń do sprawdzenia.

Zadowolony z siebie, jak nigdy wcześniej, Zigi kliknął na maila prawym przyciskiem myszy i z listy wybrał słówko -Odpowiedz. W nowym oknie przeszedł do pola z wiadomością i zaczął pisać: Hej, będę miał robotę dla praktykantów…

Zygfryd ze zdumieniem czytał najnowszego maila. Wprost nie mógł uwierzyć temu, co właśnie czytał. Czuł się jakby właśnie dostał prezent urodzinowy i to lepszy niż PS4, które dostał od żony w tym roku. Z niedowierzaniem jeszcze raz przeleciał wzrokiem tekst od góry do dołu. Klient zgodził się, aby testy w projekcie zostały przeprowadzone za pomocą testów eksploracyjnych. Bez test planów, bez test casów, bzdurnych opisów i dokumentacji. Ba! Mało tego, klient zrezygnował z testów automatycznych na rzecz eksploracji!

Do tej pory Zigi nie wiedział, że ma aż taki dar przekonywania. W ciągu godzinnej rozmowy z klientem namówił go na wszystko co chciał. Teraz czuł się, jakby właśnie samego Pana Boga złapał za nogi. Cały czas spędzony w projekcie będzie mógł przeznaczyć w końcu na testowanie a nie pisanie bzdurnych i nikomu nie potrzebnych test planów i obszernej dokumentacji. Jednak marzenia się spełniają.

Kilka dni później pierwsza wersja aplikacji była gotowa na testy. Zygfryd wygodnie rozsiadł się w fotelu, przymknął oczy i zaczął intensywnie myśleć jakie testy by tu wykonać. Po chwili już wiedział. Po prostu odpali aplikacje i przeklika wszystko co mu przyjdzie do głowy. W końcu przy jego doświadczeniu plan działania nie jest potrzebny. Zadowolony z siebie odpalił aplikacje i przystąpił do testów.

Niecałe 6 godzin później pierwsze testy zostały zakończone. Zigi był zadowolony z siebie jak nigdy. Znalazł kilka błędów krytycznych, parę minorów i kilkanaście literówek. W sumie dzień można uznać za udany. Kątem oka zerknął jeszcze na skrzynkę mailową. U samej góry była jedna nieprzeczytana wiadomość. Była od Steve z teamu z USA, który razem z naszym niezłomnym testerem sprawdzał aplikację. Dziękował on mu za dzisiejszą pracę, gratulował znalezionych błędów i prosił o podsumowania, co dzisiaj zostało przetestowane, aby mógł kontynuować testy. W tym momencie Zygfryd oblał się zimnym potem. No właśnie, co on dzisiaj tak naprawdę przetestował? Znalazł błędy, to fakt, ale jakie obszary pokrył testami? W sumie to na pierwszej stronie sprawdził walidacje pól, na drugiej obsługę błędów. Potem sprawdził wynik działań algorytmów i coś tam zerknął do API. Na stronie z podsumowaniem w sumie nie pamiętał co sprawdzał, ponieważ gdy ją testował do pokoju weszła szefowa HRu i przedstawiła nową koleżankę, która dzisiaj zaczynała pracę. W tym momencie krew odpłynęła Zigiemu z mózgu w zupełnie inne miejsce. Spocony, Zigi na szybko napisał bardzo ogólnikowego maila, wyłączył telefon, żeby Steve nie mógł się z nim skontaktować i czym prędzej poszedł do domu.

Następnego dnia, Zigi z niepokojem czytał maila do swojego kolegi z zza ocenau. Steve pisał, że sprawdził główną funkcjonalność aplikacji, następnie obsługę błędów na wszystkich stronach oraz zostawił włączoną aplikację, tak aby sprawdzić, czy dalej będzie działać po 24h nieprzerwanej pracy. Dodatkowo wysłał skan swoich notatek, gdzie spisał swoje spostrzeżenie, obszary warte ponownego sprawdzenia i wnioski. Poziom zdenerwowania Zygfryda rósł z każdym kolejnym czytanym zdaniem. Jego kolega ze Stanów był w tym momencie od niego lepszy. Przeprowadził lepsze testy i dał dużo lepszy feedback na temat swojej pracy. Zdenerwowany, ale z drugiej strony nieco zrezygnowany Zigi odpalił Google i wpisał nową frazę do wyszukiwarki: how to test using exploratory tests books…